Cập nhật lúc 15:32, Thứ Ba, 10/09/2013 (GMT+7)
Hỏi: Chào bác sĩ! Tôi thường có cảm giác đau từ vùng dưới sườn phải đến vùng chậu (thỉnh thoảng đau ở giữa cũng có lúc xuống vùng chậu. Đây có phải là dấu hiệu bệnh viêm đại tràng không? ( Trần Ngọc Huỳnh Vân, Vân Đồn)
Trả lời:
Viêm đại tràng mạn tính (VĐTMT) là một trong những bệnh lý đường tiêu hoá thường gặp ở nhiều nước đang phát triển, trong đó có nước ta. Ở Việt Nam, số người bị VĐTMT khá cao, theo Ths. Bs. Hoàng Khánh Toàn, Chủ nhiệm khoa Đông y, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thì có khoảng 20% dân số bị viêm đại tràng mạn tính và ngày càng có xu hướng gia tăng.
 |
|
Khung đại tràng trong ổ bụng (Ảnh minh họa) |
Định nghĩa viêm đại tràng mạn tính ?
VĐTMT là quá trình viêm nhiễm gây tổn thương khu trú hoặc lan toả ở niêm mạc đại tràng với các mức độ khác nhau, nhẹ thì niêm mạc kém bền vững và dễ chảy máu, nặng thì xuất hiện các vết loét, xung huyết và xuất huyết, thậm chí có thể có những ổ áp xe nhỏ. Người ta thường phân chia VĐTMT thành 2 nhóm là có nguyên nhân và không rõ nguyên nhân. VĐTMT có nguyên nhân xuất hiện sau viêm đại tràng cấp tính do nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng, nhiễm nấm hoặc nhiễm độc không được điều trị dứt điểm. VĐTMT không rõ nguyên nhân bao gồm VĐTMT không đặc hiệu và bệnh Crôn (rất hiếm gặp ở nước ta).
Biểu hiện của bệnh?
Trên lâm sàng thường thấy các triệu chứng như:
- Đau bụng với đặc điểm đau dọc khung đại tràng, thường ở nửa khung đại tràng trái và hai hố chậu, đau quặn từng cơn hay tái phát, có khi đau âm ỉ, đi ngoài được thì đỡ đau.
- Rối loạn đại tiện: với nhiều biểu hiện khác nhau chủ yếu là đi lỏng vài/ ba lần trong ngày, hay mót rặn, phân có thể có nhày mũi hoặc máu. Cũng có khi táo bón kèm nhày mũi hoặc lúc táo lúc lỏng xen kẽ. Nói chung là phân không ổn định, đại tiện xong vẫn không có cảm giác thoải mái.
- Toàn thân mệt mỏi, ăn ngủ kém, đầy bụng, chán ăn, giảm trí nhớ, tính tình thay đổi, hay cáu gắt, lo lắng thái quá. Nếu nặng thì thể trạng gầy sút, hốc hác.
Cận lâm sàng có thể thấy các biểu hiện như
- Thiếu máu nhược sắc, bạch cầu tăng, tốc độ lắng máu cao. Xét nghiệm phân tìm hồng cầu, tế bào mủ, tế bào biểu mô ruột, ký sinh trùng, sự thay đổi về số lượng vi khuẩn; cấy phân tìm vi khuẩn gây bệnh; xét nghiệm các thành phần sinh hoá trong phân. Chụp X quang khung đại tràng để chẩn đoán phân biệt.
- Nội soi đại trực tràng thường thấy hiện tượng viêm niêm mạc, sức bền niêm mạc kém, có thể có các vết loét trợt, ổ loét được phủ lớp nhày trắng, xuất huyết, có thể gặp các ổ áp xe nhỏ, hình ảnh teo đét niêm mạc, các vết sẹo xen kẽ các tổn thương đang tiến triển. Sinh thiết đại tràng thấy hình ảnh viêm mạn tính, các tuyến tăng sinh hoặc thưa thớt, tuỳ theo hình thái bệnh lý có thể thấy tế bào tăng tiết nhày hoặc teo đét.
Điều trị viêm đại tràng mạn tính
Với Y học hiện đại, nguyên tắc chung là điều trị nội khoa với phương châm kiên trì và toàn diện, bao gồm: Lựa chọn chế độ ăn uống, làm việc và sinh hoạt phù hợp. Tuỳ theo mức độ cụ thể mà sử dụng thuốc cho hợp lý: loại trừ nguyên nhân gây bệnh nếu có: kháng sinh chống nhiễm khuẩn (Berberin, Biseptol, Ercefuryl...), chống nấm (Nystatin), chống ký sinh trùng (Flagyl, Klion, Fugacar...), chống miễn dịch (liệu pháp corticoid)...; Giảm đau và chống co thắt (Papaverin, No-spa, Spasmaverine...); Chống tiêu chảy, chống loạn khuẩn (Smecta, Antibio, Biolactyl v.v).
Với Y học cổ truyền, VĐTMT là một trong những bệnh được giải quyết khá tốt. Ngoài các biện pháp mang tính chất tổng hợp như y học hiện đại, việc dùng thuốc là hết sức cần thiết dựa trên cơ sở biện chứng luận trị của đông y, trong đó các đông dược thành phẩm ngày càng được chú trọng. Trên cơ sở kế thừa kinh nghiệm y học cổ truyền, nhiều sản phẩm có tác dụng dự phòng và hỗ trợ trị liệu VĐTMT đã ra đời, trong đó không thể không kể đến viên nang Đại tràng Tâm Bình hay Tràng Vị Khang Đây là sản phẩm được bào chế từ dược liệu thiên nhiên có công dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, chống loét, điều hòa công năng hệ tiêu hóa, giảm đau, chống co thắt và nâng cao sức đề kháng của cơ thể, nhờ đó mà có khả năng dự phòng tích cực và hỗ trợ trị liệu viêm đại tràng cấp và mạn tính.
 |
|
Các Y, bác sĩ Khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ninh |
Để điều trị hiệu quả bệnh đại tràng, người bệnh ngoài dùng thuốc nên kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt điều độ. Bệnh nhân hạn chế ăn mỡ, các chất tanh, các loài cá không có vảy; các sản phẩm từ sữa và các chất kích thích như cà phê, trà, chocolate hay bia, rượu...
Ths.Bs. Trịnh Văn Mạnh
Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh
